- Asker çıkardı. Hasan Tahsin ilk kurşunu sıktı ve şehit oldu. Bu Anadolu direnişinin ilk kıvılcımıydı.
- İngiliz Yüksek Komseri Amiral Calthorpe, 21 Nisan 1919’da Osmanlı Saray Hükümeti’ne; “Anadolu’daki insanların elinden silahların toplanmasında ağır davranıyorsunuz. Askerlerimize karşı silahlı çeteler direniş gösteriyor. Doğu Anadolu’da da şuralar kuruluyor, asker toplanıyor. Bu duruma derhal son verilmelidir. Aksi halde iş ciddiyet kazanacaktır. Hükümetiniz hemen harekete geçmelidir” içerikli bir nota veriyor.
- İngiliz Yüksek Komiser Yardımcısı Amiral Webb, Sadrazam Damat Ferit’i, 25 Nisan’da ziyaret ederek; Calthorpe’nin isteklerini tekrarlıyor.
- Sadrazam Damat Ferit; “Hükümetimiz halkı silahsızlandırarak bu sorunu hemen çözeceğini” İngiliz yetkililere bildiriyor.
- Osmanlı saray Hükümeti; “İmparatorluk hükümetinin, asayişin bozulmasını önlemek için M. Kemal Paşa’yı, bu havalide bulunan Osmanlı birliklerine “Umumi Müfettiş” tayin ettiğini bildiriyor. Yani, M. Kemal Paşa’yı “Anadolu’daki işgalcilerle savaşıp, yurdu kurtarması için değil tam tersine ; “İşgalcilere karşı vatanını savunanları, direnenleri susturup Anadolu asayişini sağlaması” için M. Kemal’ı Samsun’a gönderiyor.
- Osmanlı saray Hükümeti, aynı zamanlarda “işgallere karşı direniş gösterilmemesi” için Anadolu’ya nasihat heyetleri gönderiyor.
- kemal Paşa, İstanbul’da Şişli’deki evinde, işgaller karşısında bağımsızlığı sağlamanın yollarını düşünmüş, yakın arkadaşlarıyla istişarede bulunmuştu. İstanbul’dan ümidini keserek, Anadolu’ya geçişin ve Anadolu’daki dağınık Millici kuruluşların toparlanabileceğini hesap ediyor, bunun için Anadolu’ya bir yetki ile gidebilmenin yollarını arıyor.
- kemal Paşa, resmi bir görevle Anadolu’ya geçmek için Genel Kurmay ve Saray Hükümetindeki tüm tanıdıklarını devreye sokuyor.
- Dahiliye Nazırı M. Ali Bey’i Harbiye Nazırı Şakir Paşa’yı, Bahriye Nazırı Avni Paşa’yı, Genel Kurmay Başkanı Fevzi Paşa’yı, İkinci Başkan Kazım İnanç Paşa’yı devreye sokuyor. Bunlar, Anadolu’ya gönderilecek bir müfettiş arayan sadrazam Damat Ferit’e M. Kemal’ı öneriyor. İkna olan Damat Ferit de İngilizleri ikna ediyor.
- Kemal Paşa, “Ordu Müfettişliği” görevinin yetkilerini kendi yazdırıyor. Askeri yetkililer dışında mülki yetkilerle de donanıyor.
- 6 Mayıs 1919 tarihli talimatnameye göre, 9.ordu Müfettişi olarak görevlendirilen M. Kemal Paşa’ya ;
- Bölgedeki asayişin düzeltilmesi, asayişsizliklerin nedenlerinin belirlenmesi,
- Direnişçi halkın elindeki silah ve cephanenin derhal toplanıp, koruma altına alınması,
- Doğu Anadolu’daki şuralar para ve asker topluyorsa bunların engellenmesi, şuraların varlığına son verilmesi görev ve yetkileri veriliyor.
- Kemal Paşa, ordu müfettişliğinin mıntıkası olarak gösterilen 3. , 13. , 15. , 20. Kolorduların alanlarına (Amasya, Artvin, Bayburt, Erzincan, Erzurum, Gümüşhane, Giresun, Ordu, Rize, Samsun, Sinop, Tokat, Trabzon, Van, (Ankara), (Diyarbakır, Bitlis, Elazığ, Kastamonu) talimat verebiliyor.
- Kemal Paşa’nın ittihatçı olmayışı, Alman karşıtlığı “9.Ordu Müfettişi” görevine 30 Nisan 1919’da Vahdettin tarafından getirilişinde etkili oluyor.
- Kemal, “Ordu Müfettişi” olarak Anadolu’ya gönderilişini Nutuk’ta şöyle açıklıyor; “Onlar bu yetkiyi bana bilerek ve anlayarak vermediler, ne pahasına olursa olsun benim İstanbul’dan uzaklaşmamı isteyenlerin buldukları gerekçe Samsun ve dolayındaki güvenlik olaylarını yerinde görüp tedbir almak üzere Samsun’a kadar gitmem idi…
- Kemal Paşa ile Bandırma Vapuru’ndaki karargahta şu isimler bulunuyor; Kur.Alb. Rafet (Bele), Kur.Alb. Kazım (Dirik), Dr.Alb. İbrahim Tali (Öngören), Kur.Yrb. Mehmet Arif (Ayıcı), Kur.Bnb. Hüsrev (Gerede), Top.Bnb. Kemal (Doğan), Dr.Bnb. Refik (Saydam), Piy.Yzb. Cevat Abbas (Gürer), Kd.Yzb. Mümtaz (Tunay), Yzb. Sadıkoğlu İsmail Hakkı (Ede), Yzb. Mustafa Vasfi (Süsoy), Üst. Arif Hikmet (Gerçekçi), üst. Muzaffer (Kılıç), Katip Faik (Aybars), Katip Memduh (Atasev), Üst. Hayati, Yzb. Ali Şevket (Öndersev).
- Vahdettin’in; “Paşa, Paşa, sen devleti kurtarabilirsin” sözlerine M. Kemal şunları söylüyor; vahdettin demek istiyordu ki, hiçbir kuvvetiniz yoktur. Tek dayanak noktanız İstanbul’a hakim olanların siyasetine uymaktır. Benim memuriyetim, onların şikayet ettikleri meseleleri halletmektir. Eğer onları memnun edebilirsem, memleketi ve halkı bu siyasetin doğru olduğuna inandırabilirsem ve bu siyasete karşı gelen Türkleri tutuklarsam Vahdettin’in arzularını yerine getirmiş olacaktım.”
- Tam bağımsız bir ülke yaratma inanç ve bilinçlerini eyleme geçiren M. Kemal ve arkadaşlarının dışında “Sarayburnu’ndan Samsun’a Bandırma Vapuru ile gidişin görünmez ama bilinen inanç-bilinç-eylem kardeşleri bulunuyor…
“MM ( mim mim) yeraltı direniş örgütü Lideri Topkapılı Mehmet.. Kaptan İsmail Hakkı ve gemi taifesi”
- Kemal “Ordu Müfettişi olarak Samsun’a gitmek için 16 Mayıs’ta Bandırma vapuru ile Sarayburnu’ndan İngilizlerin sıkı kontrolleri altında geceli gündüzlü 3 gün dalgalarla boğuşacak yola çıkarken, kendisine Dahiliye Nezareti ödeneğinden 1.000 TL. veriliyor.
- “M. Kemal Paşa’yı Samsun’a “Bu milleti kurtar” diyerek Vahdettin’in gönderdiği YALANDIR.”
“M. Kemal’ I. Vahdettin’in 40.000 altın vererek Anadolu’ya gönderdiği YALANDIR.”
“Padişah ve avanesinin İngilizlerin işbirlikçisi olduğu DOĞRUDUR.”
“19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkan M. Kemal Paşa’yı 1 ay dolmadan, 8 Haziran’da İngilizlerin ve Padişahın, Osmanlı Saray Hükümeti’nin geri çağırdığı, 2 ay dolmadan 8 Temmuzda görevden aldığı, 1 yıl dolmadan 10 Nisan 1920’de katlini vacip kılan fetva verdikleri ve 11 Mayıs 1920’de M. Kemal ve arkadaşlarını idama mahkum ettikleri DOĞRUDUR.”
“M. Kemal Paşa’nın 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkarak emperyalizme karşı Ulusal Kurtuluş Mücadelemizi başlattığı DOĞRUDUR.”
Böylesi önemli bir günün ardından;
- Havza Genelgesi
- Amasya Genelgesi
- Erzurum Kongresi
- Sivas Kongresi
- TBMM açılışı
- Kurtuluş Savaşı ve Zafer
- Mudanya anl.
- Lozan Anl.
- Cumhuriyetin İlanı ve Devrimler gerçekleşti.
Bunlardan dolayıdır ki; Gazi M. Kemal Atatürk bu tarihi önemdeki günü GENÇLİĞİMİZE EMANET ETMİŞTİR.
Gücünü tüm bunlardan ve Bursa Nutkundan alan gençliğimiz;
HER GÜN 19 MAYIS,
HER YER SAMSUN,
HER GENÇ M.KEMAL
olmalıdır diyor.
Gazi M. Kemal Atatürk ve arkadaşlarını, bağımsızlık mücadelemize canıyla, kan akıtarak katkı sunanları, saygı ve şükranla anıyoruz.
ATATÜRK’Ü ANMA, GENÇLİK VE SPOR BAYRAMIMIZIN 102. YILI KUTLU OLSUN.
Yararlanılan Kaynaklar;
- Nutuk (Atatürk)
- Atatürk’ün Gizli Kurtuluş Planları (S. Meydan)
- Parola Nuh (S. Meydan)
- Çılgın Türkler (T. Özakman)
- Vahdettin, M. Kemal ve Milli Mücadele (T. Özakman)
- Atatürk’ün bana anlattıkları (H. R. Atay)
