TARİHTE BUGÜN: 3 MART
Yüksel FIRAT
1992 – Zonguldak Kozlu’da grizu faciası;127 kişi öldü,147 kişiden umut kesildi. Zincirleme grizu patlamalarının ardından başlayan yangınların söndürülemediği Kozlu’da ocaklardaki havalandırma giriş-çıkışları kapatıldı; Müfettişlerin hazırladığı raporda işverenin birçok teknik konuda ihmalkar ve sorumsuz davrandığı belgelendi.
1883 – Mekteb-i Sanayi-i Nefise (Güzel Sanatlar Akademisi) törenle öğretime açıldı. Halen Mimar Sinan Üniversitesi olarak faaliyetine devam etmektedir.
1903 – Beşiktaş JK, kuruldu.
1924 – Halifeliğin kaldırılması ve Osmanlı hanedanı mensuplarının yurtdışına çıkarılmasına ilişkin yasa kabul edildi, Tevhid-i Tedrisat Kanunu çıkarıldı. Şer’iye ve Evkaf ve Genelkurmay bakanlıkları kaldırıldı. Diyanet İşleri Başkanlığı, Vakıflar Genel Müdürlüğü kuruldu. Genelkurmay Başkanlığı oluşturuldu ve hükümetten ayrıldı.
1923 – Bölgedeki denetimini kaybetmek istemeyen İngilizler, Güneyli Kürtlere saldırdılar. İngiliz hava kuvvetlerinin başlattığı saldırılarda Kürt köyleri bombalandı ve 10,000 kişi hayatını kaybetti. Yaşanan bu olay üzerine Berzenci hareketi 1924 yılında yenildi
1924 – Halifeliğin kaldırılması ve Osmanlı hanedanı mensuplarının yurtdışına çıkarılmasına ilişkin yasa kabul edildi, Tevhid-i Tedrisat Kanunu çıkarıldı. Şer’iye ve Evkaf ve Genelkurmay bakanlıkları kaldırıldı. Diyanet İşleri Başkanlığı, Vakıflar Genel Müdürlüğü kuruldu. Genelkurmay Başkanlığı oluşturuldu ve hükümetten ayrıldı.
1924 – Urfa Milletvekili Saffet Efendi ile 50 arkadaşının “Hilafetin kaldırılmasına ve Osmanlı Hanedanı mensuplarının Türkiye Cumhuriyeti sınırları dışına çıkarılmasına ” dair verdikleri önerge görüşülüp kabul edildi. Bu karar aynı gün İstanbul Valisi Haydar ve Polis Müdürü Sadettin Bey tarafından Halife’ye bildirildi.
1925 – Şeyh Said ayaklanmasının büyümesini önlemek için, Takrir-i Sükun Kanunu kabul edildi; İstiklal Mahkemeleri kuruldu.
1952 –İslam Demokrat Partisi mahkeme kararıyla kapatıldı. Genel Başkan Cevat Rifat Atilhan ve 15 kurucu üye hakkında soruşturma açıldı.
1963 – Kavel’de “yasadışı grev” ile başlayan 55 günlük direnişte Çalışma Bakanı B.Ecevit’in de girişimiyle işçi temsilcilerinin tüm talepleri kabul edildi. İşten çıkarılan 13 işçiden 9’unun tekrar işe alınması ve ikramiyelerin ödenmesi karşılığı işbaşı protokolü düzenlendi.
1977 – Gazeteci, yazar Zekeriya Sertel, 25 yıl aradan sonra 1977’de Türkiye’ye geldi. Uluslararası Gazete Sahipleri Federasyonu’nun cumhurbaşkanına ve başbakana gönderdikleri mektuplar olımlu sonuç verdi. Danıştay kararıyla Zekeriya Sertel 1952 yılında ayrıldığı Türkiye’ye dönebildi.
1984 – Başbakan Turgut Özal, yerel seçimlerle ilgili olarak muhalefet liderlerine sert yanıtlar vererek “Bu seçimin ardından erken seçim gelir diye bekleyenler hayal ediyorlar, avuçlarını yalasınlar” dedi.
1981 – İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Savcılığı DİSK Genel Başkanı Abdullah Baştürk’e işkence yapıldığı iddialarının asılsız olduğunu bildirdi.
1992 – Zonguldak Kozlu’da grizu faciası;127 kişi öldü,147 kişiden umut kesildi. Zincirleme grizu patlamalarının ardından başlayan yangınların söndürülemediği Kozlu’da ocaklardaki havalandırma giriş-çıkışları kapatıldı; Müfettişlerin hazırladığı raporda işverenin birçok teknik konuda ihmalkar ve sorumsuz davrandığı belgelendi.
2000 – POAŞ, bir kalemde 1 milyar 260 milyon dolarlık özelleştirme hamlesiyle Cumhuriyet tarihinin en büyük özelleştirmesi olarak tarihe geçti.
2008 –Rusya’da devlet başkanı seçimini Başbakan Birinci Yardımcısı Dimitriy Medvedev yüzde 70,28 oranında oy alarak kazandı. Medvedev, 7 Mayıs’ta yemin etti.
2014 – 86. Oscar Ödülleri sahiplerini buldu. En İyi Film: 12 Years A Slave (12 Yıllık Esaret)
BUGÜN DOĞANLAR:
1583 – Edward Herbert, diplomat, şair ve filozof (ö. 1648)
1868 – Alain, filozof (ö. 1951)
BUGÜN OLANLAR:
2009 – Yusuf Hayaloğlu, şair (d. 1953)
2013 – Müslüm Gürses, arabesk müziği sanatçısı (d. 1953)
