Öğrenci Veli Derneği (Veli-Der) Kartal şubesi yaptığı basın açıklamasında ‘Belediyelerin açtığı okul öncesi eğitim kurumlarının izinsiz olduğu ve yetkisizlik nedeniyle kapatılacağı’ tartışmalarına tepki gösterdi. Veli-Der “Okul öncesi eğitim tüm çocuklar için parasız ve zorunlu olmalı okul öncesi eğitim için acilen yeterli bütçe ayrılmalıdır” dedi.

Laik, bilimsel, parasız, kamusal eğitim hakkı mücadelesi yürüttüğünü belirten Veli-Der, “Dünya genelinde ve ülkemizde yapılan tüm araştırmalar okul öncesi eğitime katılımın, çocukların zihinsel, sözel ve sosyal-duygusal gelişimlerinde önemli rol oynadığını, eğitim süreçlerinde akademik performanslarını olumlu etkilediğini ve çocukları yetişkin yaşamlarına hazırlamaya yardımcı olduğunu göstermektedir” dedi.

Veli-Der, “Okul öncesi bu denli önemli iken ülkemizde okul öncesi eğitim maalesef zorunlu değil ve paralı. Okullaşma oranlarına baktığımızda en düşük oran yine maalesef okul öncesi ve en fazla özelleştirmenin yanı sıra en pahalı eğitim kaleminin olduğu okul kademesi de okul öncesi” olduğunu belirterek:

Yoksulluğun artışı ve okul öncesi eğitimin kamu okullarında da paralı olmasının sonucu 2023-2024 MEB’in istatistiklerinde kamuda okul öncesinde hem okulların hem öğrenci sayısının azaldığını görüyoruz. 2024’de 399 okul öncesi kurum kapatıldı, okullaşma da bir önceki yıla göre yüz binin üzerinde (101.148) azaldı.

Bu durumun özel okullara yansımasına bakıyoruz 530 yeni okul açılmış ancak artan ücretler nedeniyle öğrenci oranı %5.46 oranında azalmıştır.

Tüm bu kurumlara rağmen okul öncesi okullaşma oranı OECD ortalamasının yarısı kadardır. Okul öncesi 3-5 yaş çağ nüfusunun sadece %44.88 i kamuda okul öncesi kurumlardan yararlanmaktadır.

Eğitimin her alanında yaşanılan eşitsizlik okul öncesinde de yaşanmaktadır. En varlıklı yüzde 20’lik dilimden gelen çocuklar çoğunlukla okul öncesi eğitim programlarına devam ederken, daha alt varlık dilimlerinden gelen, daha az eğitimli annelerin çocukları ve çok sayıda kardeşi olan çocuklar doğrudan ilkokula kaydoluyorlar. 54. ayda en varlıklı yüzde 20’lik dilimden gelen ailelerle en yoksul yüzde 20’lik dilimden gelen aileler arasında okul öncesi eğitim hizmetlerinden yararlanma farkı yüzde yüzde 54’e çıkıyor.

Eğitimin her alanında izlenilen iki hattı okul öncesinde de en çarpıcı şekliyle görüyoruz. Okul öncesi eğitim bir yandan sermayeye, özel okul sahiplerine diğer yandan da dernek, vakıf adıyla tarikat yapılarına ve Diyanet’e devredilmektedir.”

Okul öncesi eğitime erişim toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadın istihdamının artışı noktasında da başat bir öneme sahip olduğunu belirten Veli-Der:

Kadınların çalışma yaşamına katılması ve çocuğun üstün yararı için okul öncesi eğitimin zorunlu olması önemli bir aciliyettir. Derinleşen yoksulluğun hane halkları arasında yaygınlaşan eşitsizliğin bir nebze giderilmesi ve çocukların ilkokul öncesinde hazır bulunuşlarını eşitlemek için çocuk yararına kritik bir dönemdir.

Veli-Der açıklamasını, “Okul öncesi eğitim tüm çocuklar için parasız ve zorunlu olmalı okul öncesi eğitim için acilen yeterli bütçe ayrılmalıdır” diyerek tamamladı.