Türkiye’de %90 Engelli Eş Bakımı İçin Yabancı Uyruklu Personel İstihdamı
Türkiye’de %90 engelli eşinizin bakımı için yabancı uyruklu bir kişiyi sigortalı olarak çalıştırmak istemeniz durumunda izlemeniz gereken yasal süreçler bulunmaktadır.
Turist vizesiyle Türkiye’ye gelmiş bir yabancıyı yasal olarak istihdam edebilmeniz için çalışma izni almanız şarttır.
Turist vizesi çalışma hakkı sağlamaz.
İşte bu süreç hakkında bilmeniz gerekenler:
1. Çalışma İzni Başvurusu
Yabancı uyruklu bir kişiyi yasal olarak çalıştırmak için T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na (ÇSGB) bağlı Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü’ne çalışma izni başvurusu yapmanız gerekmektedir.
Başvuru genellikle online sistem üzerinden yapılır.
Başvuru Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler:
* İşveren Olarak Siz:
Çalışma izni başvurusu işveren olarak sizin tarafınızdan yapılır.
* Yabancı Uyruklu Kişi: Özbekistan uyruklu kişinin Türkiye’de yasal statüde (turist vizesi olsa dahi, vize süresi içinde) bulunması gerekmektedir.
Ancak, turist vizesiyle çalışma izni başvurusu yapılsa dahi, vizenin türü çalışma izni alınmasına engel teşkil etmez.
Önemli olan kişinin Türkiye’de yasal olarak bulunmasıdır.
* Engellilik Durumu: Eşinizin %90 engelli olması, bu tür bir istihdam için önemli bir kriterdir ve başvurunuzda destekleyici bir faktör olacaktır.
Bu durumu belgeleyen heyet raporu gibi evrakları hazır bulundurmalısınız.
* İşin Niteliği: Ev hizmetlerinde (bakıcı, yardımcı vb.) yabancı uyruklu personel çalıştırma için belirli şartlar ve kısıtlamalar bulunmaktadır.
Genellikle, ev hizmetlerinde yabancı çalıştırmak için çocuk bakımı, yaşlı bakımı, hasta bakımı gibi özel durumların olması beklenir.
%90 engelli eşinizin bakımı bu kapsama girmektedir.
2. Gerekli Belgeler
Çalışma izni başvurusu için hem işveren (sizin) hem de yabancı uyruklu kişi tarafından sunulması gereken bir dizi belge bulunmaktadır.
Bu belgeler zaman zaman güncellenebildiğinden, güncel listeye ÇSGB’nin resmi internet sitesinden ulaşmanız önemlidir.
Ancak genel olarak istenen belgeler şunlardır:
İşveren (Siz) Tarafından:
* T.C. Kimlik Numarası
* İşveren bilgileri (adres, iletişim vb.)
* %90 engelli eşinizin sağlık raporu (tam teşekküllü hastaneden alınmış, heyet raporu)
* Nüfus kayıt örneği (engelli eşinizle akrabalık bağını gösterir belge)
Yabancı Uyruklu Kişi Tarafından:
* Geçerli Pasaport sureti (Latin harfleriyle yazılı)
* Yabancı kimlik numarası (varsa) veya vize/ikamet izni fotokopisi
* Biyometrik fotoğraf
* Mezuniyet belgesi (diploma sureti) ve tercümesi (işin niteliğine göre istenebilir)
* Varsa daha önce alınmış çalışma izinlerinin fotokopisi
3. Çalışma İzni
Harçları ve Sigorta Primleri
Çalışma izni onaylandıktan sonra, yabancı uyruklu kişi için çalışma izni harcı ve değerli kağıt bedeli ödenmesi gerekmektedir.
Bu ödemeler her yıl güncellenir.
Ayrıca, yabancı uyruklu personelinizi SGK’ya (Sosyal Güvenlik Kurumu) sigortalı olarak bildirmeniz ve düzenli olarak sigorta primlerini ödemeniz zorunludur.
Sigorta bildirimleri, işe başlama tarihinden itibaren yasal süreler içinde yapılmalıdır.
Prim ödemeleri, Türk vatandaşları için geçerli olan SGK prim oranlarına göre hesaplanır.
4. Süreç ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
* Başvuru Sonrası:
Çalışma izni başvurusu yapıldıktan sonra Bakanlık tarafından değerlendirilir.
Değerlendirme süresi, başvurunun yoğunluğuna ve belgelerin eksiksizliğine göre değişiklik gösterebilir.
* İkamet İzni:
Çalışma izni alan yabancı uyruklu kişiler, Türkiye’de ikamet etme hakkına da sahip olurlar.
Çalışma izni genellikle ikamet izni yerine de geçer.
Ancak, ilk defa çalışma izni alacak kişiler için ek bir ikamet izni başvurusuna gerek kalmaz, çalışma izni kartı ikamet izni yerine geçer.
* Yasal Danışmanlık:
Bu süreç karmaşık olabileceğinden, bir avukat veya bu alanda uzmanlaşmış bir danışmanlık firmasından destek almanız, sürecin hatasız ve hızlı ilerlemesi açısından faydalı olacaktır.
* Ceza Durumu:
Turist vizesiyle gelen bir yabancıyı çalışma izni olmadan çalıştırmanın yasal yaptırımları ve para cezaları bulunmaktadır.
Bu nedenle, tüm süreci yasalara uygun bir şekilde yürütmeniz son derece önemlidir.
Özetle
Yabancı uyruklu bakıcı adayınızın,
Türkiye’de yasal olarak çalışabilmesi için çalışma izni almanız şarttır.
Bu süreç,
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na başvuru, gerekli belgelerin temini, harç ödemeleri ve SGK kayıtlarını kapsar.
%90 engelli eşinizin bakımını sağlamak üzere yabancı personel istihdam etme talebiniz, Bakanlık tarafından değerlendirilirken dikkate alınacak önemli bir husustur.
