KARTAL HALKININ DENİZ ULAŞIM HAKKININ GASPI

KARTAL HALKININ DENİZ ULAŞIM HAKKININ GASPI

Kartal Belediye Başkanı Gökhan Yüksel, seçim öncesi Kartal’da deniz ulaşımını yeniden başlatmayı hedefleri arasında saymıştı. Seçilip Kartal Belediye Başkanı olduktan sonra ise deniz ulaşımı için çabalarını sürdürdü.
Şubat 2019’da İBB Şehir Hatları Genel Müdürü Sinem Dedetaş ile birlikte Kartal Deniz İskelesinde incelemede bulundular.  İDO yetkilileri ile Kartal – Yalova arasına sefer konulabilmesi için sürdürülen görüşmeler halen bir sonuç vermiş değildir.
Kartal halkı Kartal – Yalova arası deniz seferlerinin kalkmasını dönemin İBB başkanlığına bağlamış ve İBB’yi CHP’nin kazanmasıyla bu sorunun çözüleceğini ummaktaydı. Halkın bu sezgisi doğruydu. Çünkü bir plan dahilinde Kartal’ın deniz ulaşımı elinden alınmıştı. Ama sorun sadece Kartal’ın geri bırakılma çabası değildi.
Sorun esas olarak başka önemli bir bağlamı daha vardı. Sorun şehir içi ve şehirlerarası deniz ulaşımının özelleştirilmiş ve ulaşım kar yasasına bağlanmış olmasıdır. Bundan dolayıdır ki Kartal Belediyesi’nin tüm çabası bu aşırı kar yasası bariyerine çarpmaktadır.
Bu süreci ana hatlarıyla kısaca hatırlayalım:
KARTAL’DAN ÇALINAN ARABA VAPURU
Vapurların Marmara Denizi’nde gezmeye başlamasıyla Kartal’da ilk vapur iskelesi 1857 yılında inşa edilmiştir. 08 Temmuz 1949 tarihinde ise Kartal-Yalova araba vapuru iskelelerinin inşaatları tamamlanır ve 15 Temmuz 1949’da itibaren araba vapuru seferlerine başlanır. Kartal ve Yalova arasında çalışan Mudanya ve Çardak isimli arabalı vapurlar Kartallıların çok aşina olduğu vapurlardı.
40 yıl boyunca Kartalla özdeş hale gelen arabalı vapurlar 1991 yılında Kartal-Yalova araba vapuru iskelesine artık uğrayamaz. Çünkü alınan bir kararla Kartal-Yalova araba vapur seferleri 1991 yılında Eskihisar –Topçular hattına kaydırılır.
İDO   VE ÖZELLEŞTİRME
Kartal’da deniz ulaşımını ortadan kaldıran İDO nedir?
İstanbul Deniz Otobüsleri Sanayi ve Ticaret A.Ş yani İDO 1987 Belediye İktisadi Teşekkülü  BİT olarak kuruldu.
Deniz otobüslerinin mülkiyeti İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) aitti. İstanbul Deniz Otobüsleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. (İDO) gemileri kiracı sıfatıyla işleten kuruluştu. İBB’nin İDO’yla yaptığı sözleşmeye göre şirket kira bedeli olarak kredinin anapara ve faiz ödemelerini yapmak ve hasılatın da yüzde 5’ini hatların devir hakkı bedeli olarak İBB’ye ödemekle hükümlüydü.
Fakat 1987 yılından 1993 yılına kadar İDO, İBB’ye olan yükümlülüklerini yerine getiremedi ve kredi taksitleri İBB tarafından ödendi.
Buna rağmen İDO büyümeye devam etti. 2011 yılında bir kamu hizmeti olan ulaşım, şirketlere kar kaynağına dönüştürüldü. Nisan 2011’de İDO özelleştirildi. Özelleştirme ihalesini Nisan 2011’de 861 milyon dolarlık teklifle Tepe-Akfen-Souter-Sera Ortak Girişim Grubu kazandı.
İDO VE KARTAL
1991 yılında Kartal-Yalova araba vapur seferleri kaldırılırken amaçlardan biri de İDO için karlı bir alan açmaktı. Çünkü İDO dış hatlar iç hatlara göre daha karlı olduğundan iç hatların yanı sıra Kartal-Yalova hattı ve Avşa, Armutlu, Bandırma gibi iskeleler ve hatlar devreye sokuldu.
1991 yılında Kartal-Yalova araba vapuru kaldırılınca Kartal-Yalova yolcuları için tek ulaşım aracı, daha pahalı olan, deniz otobüsleri kaldı.
Ancak bir başka ilginçlik Temmuz 2004 Yılında Pendik-Yalova arasında araba taşıyan hızlı feribot seferleri devreye girdi. Kartal-Yalova araba vapur seferleri kaldırılıp Eskihisar –Topçular hattına kaydırılırken bu kez Pendik-Yalova arasında araba taşıyan hızlı feribot konuyordu. Bu açıkça Kartal’ın geri bırakılmasıydı.
Ancak bunula da yetinmediler. İDO, bu kez Kartal- Yalova yolcularını Pendik- Yalova hızlı feribotlarına çekmek için, Kartal- Yalova deniz otobüsü takaları koyup seferlerini azalttı.
DENİZ OTOBÜSÜ YERİNE TAKA
Haziran 2014 yılında İDO Kartal-Yalova arasında artık deniz otobüsü yerine sefer saatleri de düşürülerek takaları devreye koydu. Yalova-Kartal arasına konulan takalar deniz otobüsü ile 45 dakikada alınan yolu 1.45 dakikada almaya başladı. Gerekçeleri ise bu kez Kartal-Yalova hattında yeterli yolcu ve kar olmamasıydı. İDO yaptığı açıklamada “İDO, Kartal-Yalova arasındaki deniz otobüsü seferlerini, 11 Haziran tarihinden itibaren yolcu motoru seferleri olarak yeniden düzenlerken, yolcu motoruyla seyahat etmek istemeyen yolcularını da Pendik-Yalova hızlı feribot hattına yönlendirme kararı almıştır” diye açıklıyordu.
Nisan 2015 yılında yükselen tepkiler üzerine Yalova-Kartal arasında deniz otobüsleri tekrardan devreye girdi. 1 Nisan 2015 tarihinden itibaren Kartal İskelesi’nde 07.00 ve 17.00 saatlerinde sefer gerçekleştirilirken Yalova’dan ise 14.30 ve 18.30 saatlerinde deniz otobüsü seferleri başladı.
OLMAYAN TADİLAT YOKEDİLEN ULAŞIM HAKKI
Ancak çok uzun sürmedi. Kartal halkı bu kez açıkça yalan söylenerek aldatıldı. İstanbul Deniz Otobüsleri (İDO) iskelesi Haziran 2017 Yılında bir pankartla kapatıldı. Kartal İDO iskelesi “Tadilat nedeniyle hizmet veremiyoruz”, “ Pendik terminalimizi kullanabilirsiniz” denilerek kapatıldı. Vatandaşlar İDO’nun bu açıklamasına inanarak “tadilatın” bitmesini beklediler. Ancak bir süre sonra bu alanda tadilat olmadığını ve esas olarak Kartal halkının deniz ulaşım hakkının gaspedildiğini gördüler.
Kartal Belediye Başkanı Gökhan Yüksel, tüm bu yapılanları ve zorlukları aşarak Kartal-Yalova deniz otobüs seferlerini başlatmak istiyor. Oysa görüldüğü üzere Kartal halkının ulaşım hakkı ve Kartal’ın geri bırakılması kar uğruna ortadan kaldırılmıştır.
Kartal halkı kendisinden çalının ulaşım hakkına sahip çıkmadığı taktirde bu hattın tekrar açılması çok olası görülmüyor.
Bu hakkın savunulması kamusal hak olan ulaşım hakkının kamulaştırılmasını gerektirmektedir. Dolayısıyla ulaşımın kamulaştırılması Kartal-Yalova deniz otobüs seferlerini başlaması talebi ile birlikte ele alınarak ulaşım hakkı talebi yükseltilmelidir.
Kartal-Yalova deniz otobüs seferlerinin tekrar başlaması Kartal halkının mücadelesine bağlıdır.