TARİHTE BUGÜN: 9 MART
1913 – Adapazaarı İslam Ticaret Bankası kuruldu.
1923 – Sovyet lideri Lenin geçirdiği felç sonucu konuşma yeteneğini kaybetti.
1952 – Marksist militan ve yazar Aleksandra Kollontay yaşamını yitirdi. Sovyetler Birliği’nde kadınların siyasal mücadeleye katılmaları, örgütlenmeleri için mücadele verdiği mücadelelerle bilinen Kollontay, “kadınların yazgısı beni tüm yaşamım boyunca ilgilendirdi ve beni sosyalizme çeken de bu ilgi oldu zaten” demişti. Dünyanın ilk kadın büyükelçisi de olan Kollontay .1922-1945 arasında Sovyetler Birliği’ni Norveç, Meksika ve İsveç’te temsil etmişti.
1954 – Yayın yoluyla suç işleyenlere ağır cezalar getiren yasa Meclisten çıktı.
1957 – Türk ordusunun ilk kadın doktor subayı Sema Aran teğmen rütbesiyle göreve başladı.
1965 – Zonguldak Kömür İşletmeleri direnişinde Satılmış Tepe ve Mehmet Çandar adlı işçiler öldürüldü. Zonguldak Kozlu’daki Ereğli Kömür İşletmesi’nde çalışan maden işçileri, Türk-İş ve hükümetin kanunsuz saymasına rağmen greve gittiler. Grevci maden işçileri çalışmak isteyen işçilerin yer altına inmesini engellediler. Hükümet gelişmeler üzerine Kozlu’ya bir tümen asker gönderdi. Kozlu’da işçilerin direnişi çatışmaya dönüştü; açılan ateş sonucunda iki işçi öldü,15 jandarma yaralandı,14 kişi gözaltına alında. Olayların radyodan verilmesi hükümet kararıyla durduruldu.13 Mart günü olaylar yatıştı, işçiler işbaşı yaptı.
2014 – Türkiye’nin en uzun, Dünya’nın 5. uzun su tüneli Suruç Tüneli Şanlıurfa’da açıldı.
2018 – İstanbul’da zarar ettiklerini ileri süren halk otobüsü sahipleri bugün kontak kapattı. Eyleme, İstanbul Otobüs A.Ş. bünyesinde hizmet veren sendika üyesi erguvan halk otobüsü işletmecileri katıldı. İETT yasal işlem başlatıldığını açıkladı.
BÜGÜN DOĞANLAR:
1890 – Viçeslav Molotov, siyasetçi (ö. 1986)
BUGÜN ÖLENLER:
1952 – Aleksandra Kollontay, Sovyet yazar
Kollantay, Sovyet Devriminin ve Sovyet Devleti’nin önemli önderlerinden biriydi. Özellikle kadın sorununda önemli adımlar atılmasını sağladı.
Elin Molinoğlu
Kadınlar ve onların kaderiyle yaşamım boyunca ilgilendim.
Beni sosyalizme getiren onların kaderiydi. Sovyet ülkesine gerçekleşmiş bir düş olarak çok değer veriyorum. Bu, düşlerimin devletinin kusursuz olmasını ve orada insanların, kaygısız ve mutlu yaşamalarını istiyorum.
(Kollontay, 1950)
Şura Domontoviç, Ukrayna kökenli aristokrat bir baba ve Finlandiya kökenli köylü bir annenin kızı olarak dünyaya geldi. 31 Mart 1872’de. Çocukluğundan ergenliğine kadar kadınların iç dünyasına, savaşın sebep olduğu yoksulluğa, sınıf farklığının göstergesi olan eşitsizliğe ve adaletsizliğe dair fikirlerinin oluşması için ev ahalisinin yaşantısına bakması yetiyordu. Evdeki hizmetçiler çok yataklı odalarda kalıyor, aile üyelerinden farklı yemekler yiyor, ayakkabısız geziyor ve sürekli birkaç yıl önce kalkan kölelikle o günkü durumlarını kıyaslıyorlardı. 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı’nın hemen sonrasında babasının görevi için gittikleri Bulgaristan’da eskiyen çoraplarının dağıtıldığı diğer çocuklarda savaşın bıraktığı derin izleri görüyordu. Çarlık monarşisine karşı anayasal bir düzenin savunulduğu sohbetlere, bir düzenin yıkılıp yerine daha iyisinin getirilmesi düşüncesine aşina bir çocuktu. Belki de bu yüzden 20 yaşında tanıştığı Komünist Parti Manifestosu ona hiç yabancı gelmedi. Çocukken mutsuzluk kaynağı olarak gördüğü ne varsa, hepsini ortadan kaldırabilecek bir düşünce ve eylem kılavuzu! Düş artık sadece düş değil, gerçekleşebilir bir düştü. 1917’de Ekim Devrimi’yle olan da buydu; gerçekleşmiş bir düş!
