Büyükşehir ve ilçe belediye sınırları, il ve ilçe mülki sınırlarına genişletildiğinde, geniş kırsal alanlar belediye sınırları içine girdi.
Bu bağlamda yeni büyükşehirlerle değişen kırsal mahalleler, şehir değil kırdır, ancak belediyenin bir parçasıdır. Köylerin tüzel kişiliği kaldırılmış, bu yerleşmeler belediyenin mahallesine dönüştürülmüştür. Belediyeler bu mahallelere kırsal mahalle adını vermektedir.
Bununla birlikte;
- a) Kırsal mahallenin hukuki bir tanımı ve karşılığı yoktur.
- b) Kırsal mahalle yönetiminin yetkisiz olmasından kaynaklı sorunlar vardır.
- c) Ayrıca tarım, hayvancılık, imar, mera alanları vb. konularda, farklı yasalar arasında uyumsuzluklar ve boşluklar vardır.
Bu durum çeşitli sorunlara yol açmaktadır. Büyükşehir sistemi, sadece BŞB ve ilçe belediyesini değil, kırsal mahalleleri de gündeme getirmeyi gerektirmektedir.
Bilindiği gibi köyler, ayrı bir yerel yönetim birimi olmaktan çıkarılmış, tüzel kişilikleri kaldırılmış ve belediyelerin mahallesine dönüştürülmüştür.
Bu bağlamda köydeki mahalle muhtarlığı da, Mahalle Muhtarlığı Kanununa tabi olmuştur. Ne var ki, mahalleye dönüşen köyler kırsal niteliklerini sürdürürken, ilgili yasa “şehir ve kasabalardaki mahalle muhtarlıklarını” düzenlemektedir. Bu durum, bir dizi uyumsuzluğa, çelişkiye, soruna ve boşluğa yol açmaktadır.
Tarım, hayvancılık, imar ve mera alanları başta olmak üzere, kırsal alanda çeşitli sorunlar baş göstermeye başlamıştır. Diğer taraftan köyün tüzel kişiliğinin kalkması ve muhtarlığın yetkilerini kaybetmesi, kırsal mahallelerde çeşitli boşlukların doğmasına ve aksaklıklara neden olmuştur.
Bu bağlamda, kırsal mahallenin hukuki olarak tanımlanması, kırsal mahalleye yerel yönetim niteliği taşımayan bir tüzel kişilik verilmesi, kırsal mahalle yönetiminin gerekli yasal yetkilerle donatılması, söz konusu sorunların çözümünde kolaylık sağlayabilir.
