Staj ve Çıraklık Sigortası Mağdurları,”82 Cuntasının İşverene Kıyak Yasası Artık Kaldırılsın”

İstanbul Kartal’da düzenlenen “Büyük İstanbul Buluşması” mitingiyle Staj ve Çıraklık Sigortası Mağdurları, ’82 cuntasının işverene kıyak yasası olarak adlandırdıkları’, 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu kapsamında staj ve çıraklık  yasasından değişiklik yapılmasını istediler.

Kartal/Yüksel Fırat

Türkiye’nin dört bir yanından gelen binlerce kişi, staj ve çıraklık dönemlerinin uzun vadeli sigorta kollarına başlangıç olarak kabul edilmemesi nedeniyle yaşadıkları mağduriyeti dile getirdiler ve sorunun çözümünü istediler.

Staj ve Çıraklık Sigortası Mağdurları Federasyonu ve derneklerin organizasyonunda Türkiye’nin her bölgesinden yoğun katılımla gerçekleşen mitingde Staj ve Çıraklık Mağdurları Federasyonu Başkanı Murat Bal, Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoglu, Antalya Tüketici Konfederasyonu Başkan Vekili ve Başvuru Merkez Başkanı Av. İbrahim Güllü, Sosyal Güvenlik Uzmanı Ali Duman, Staj ve Çıraklık Mağdurları Dernek Başkanları ile bazı staj mağdurları sorunları kürsüde dile getirdiler.

Binlerce mağdurun katılımıyla gerçekleşen mitingde; 1995 yılında SSK girişinin kabul olmadığını bilen bir okul müdürünün staj yapan öğrencilerinin sigorta primlerini ödeyerek öğrencilerinin emekli olmasına vesile olduğunu belirten mağdurlar; Bu bilginin kendilerinden gizlendiğini ve kandırıldıklarını söylediler.

“BİZ ÇALIŞMIYORDUK NİYE MAAŞ ALDIK? MADEM İŞE GİRİŞİMİZ YOKTU, NİYE O SİGORTA KARTLARINI VERDİNİZ?”

Staj ve Çıraklık mağdurlarını EYT çıktıktan sonra ortaya çıkan bir grup olarak düşünülmemesi gerektiğini vurgulayan Staj ve Çıraklık Sigortası Mağdurları Federasyonu Başkanı Murat Bal;

“Bu dava 2017 de kurulan bir dernekle başladı. Sertel Abi’nin deyimiyle üç kişi yoktu, bir
yere gitmek için. Ama bakıyorum, bugün biz alanlara sığmıyoruz. Bugün biz her yerdeyiz. Sosyal medyadayız, ulusal basındayız. Her yerdeyiz ve sesimizi duyuruyoruz arkadaşlar.
Arkadaşlar, Ankara Derneğimizden sonra biz, İstanbul’da ilk derneğimizi kurduk. Daha sonra da bugün itibariyle 20’den fazla ilde kurulmuş derneklerimizle, taçlandırdığımız federasyonumuzla mağduriyetimizi alacağız inşallah. Yerel seçime kadar alacağız arkadaşlar. Buna ben inanıyorum, siz de inanın arkadaşlar.” dedi.

Bu mağduriyet bitmeli diyen Bal; “Biz çalışmıyorduk niye maaş aldık? Madem işe girişimiz yoktu, niye o sigorta kartlarını verdiniz? Hizmet hakkımız da vardı, işe girişimiz de vardı. Siz, bize dediniz ki: “Sizin sigortanız başladı. Neden bizi kandırıyorsunuz, neden bizi kandırdınız. Biz, bunu yıllar sonra öğrendik ki meğerse bizim sigorta kartlarımız geçersiz.

Arka tarafında yazan numaralar geçerliymiş ama ön tarafı geçerli değilmiş. Bunu asla kabul etmiyoruz. Türkiye Cumhuriyeti’nin ikinci yüzyılına yakışan, ilk yüzyılındaki bu sorunları oraya getirmemektir. Tekrar söylüyoruz. Gazi meclisimize sesleniyoruz. Ankara’ya, buradan Kartal’dan sesleniyoruz diyoruz ki: Bu mağduriyet bitmeli. Ben buna çok inanıyorum, inşallah kanundan önceki son mitingimiz bu. Sonra, biz başka şeylerle birbirimizle dostluğumuzu yürüteceğiz. Ama artık bu iş burada bu mitingle birlikte bitecek. Buna inanın.

İstanbul Kartal’dan Gazi Meclisimize sesleniyoruz: Yakışmıyor böyle kanunlar, mağdur edilen insanlar bu ülkeye yakışmıyor. Arkadaşlar, bir an önce bu kanunun çıkması gerekiyor. Bir an önce bizim mağduriyetimizin giderilmesi gerekiyor. Staj ve çıraklığın
SSK başlangıcı sayılması gerekiyor. Bütün başkanlarım ve federasyon yönetimim adına, buraya geldiğiniz için çok teşekkür ediyorum arkadaşlar. Ayaklarınıza sağlık, çok sağ olun var olun” dedi.

SORUNUN ÇÖZÜMÜ TEK CÜMLE 

“Kısa vadeli sigorta giriş kolları açısından yapılmış giriş de, uzun vadeli sigorta kolları açısından giriş kabul edilir.”

Yaşanan mağduriyetlerin sosyal güvenlikte yapılan kısa vade uzun vade ayrımından kaynaklandığını belirten Sosyal Güvenlik Uzmanı Ali Duman;

“Kısa vade ve uzun vade olarak sigorta kollarını ikiye ayırmaktan kaynaklı bir problem. Aslında hepimiz çalıştık. Hatta öyle ki; bir ay, iki ay, üç ay staj dönemleri çalışanların dışında 4 sene, 5 sene çıraklık eğitimi görenler var. Yine kamu kadrolarında çalışanlar var. Telefon, telgraf gibi Devlet Demir Yolları, Karayolları gibi… Buralarda çalışan stajyer arkadaşlarımız var. Geçmiş tarihlerde aynı kimlik gibi bu sigorta kartı bize verildiğinde “Bu bizim emekliliğimiz.” diyorduk, hayalimiz diyorduk. Ve bugün maalesef “Sosyal Güvenlik sisteminin bir takım problemleri sebebiyle, yasal düzenlemelerdeki birtakım eksiklik ve
aksaklık sebebiyle sigorta girişiniz kabul edilmiyor.” deniliyor Halbuki hepimiz okulda değil iş yerinde çalıştık. Halbuki hepimiz not değil patrondan ücret aldık. Halbuki hepimiz o iş yerinde her türlü riske boyun eğdik. Sabah gidip 40 dakika çalıştıktan sonra “Git 15 dakika teneffüs yap.” demedi hiçbir işveren. Haftada 3 gün değil, 5 gün çalıştık. Cumartesi pazar çalıştık. Okul tatildi ama iş devam ediyordu, tatil yapmadı, çalışmaya devam ettik. Tamamen bir çalışma iken bugün maalesef böyle oldu.” dedi

“İlk İş Günü Başlangıç Olsun” diyen Duman, sorunun çözümü için Ankara’ya TBMM’ye seslenerek “Aslında meselemiz çok kolay ve basit, sosyal güvenlik yasasına bu cümlenin eklenmesi yeterli: Kısa vadeli sigorta giriş kolları açısından yapılmış giriş de, uzun vadeli sigorta kolları açısından giriş kabul edilir.” dedi. Ve ekledi: Kanunların aktardığı şekilde bu şekilde izah edebiliyoruz: iş kazası haklarından, sağlık haklarından bizi sigortalı sayan “İş Hukuku” Sosyal Güvenlik Hakkı olarak bizi sigortalı saymıyor. Çalışanın, yıllarca alın teri dökenin sigorta primi ve vergi ödeyenin bir gün alabileceği en önemli hak: Emeklilik hakkı.

Dolayısıyla emeklilik hakkımız Sosyal Güvenlik açısından giriş kabul edilmediği için emeklilik hakkımız ötelenmiş oluyor. Emeklilik hakkımız bu noktada bizim açımızdan bir mağduriyet oluşturmuş oluyor ve biz buradan şöyle söylüyoruz, şöyle istiyoruz: Hukuki meselede de basit bir cümlelik çözümü olan bir mesele, sigorta girişimiz ilk çıraklık ya da stajyerlik ne olursa olsun SGK açısından da Sosyal Güvenlik açısından da giriş kabul edilsin ve bu şekilde tüm çalışanlarda olduğu gibi herkes bir gün emeklilik hakkını kazansın.” dedi. Duman, katılımcılara “Siz geldiniz, İstanbul’da Güneş Açtı” sözleri ile konuşmasını sonlandırdı.

“BU SORUNU ÇÖZMEK DEVLETİN HEM GÖREVİ HEM ÖDEVİDİR”

Tüketici Konferasyonu Başkanı Aydın Ağaoglu yaptığı konuşmada; “Bu sorunu çözmek devletin hem görevi hem ödevidir. Çünkü sigortalı giriş tarihi birkaç meslek dalında stajda başlangıç tarihi ama bu meydanı dolduranlar ve burada olmayan on binlerce insanın yılları heba edilmiş, onlara bu hak verilmemiştir. Anayasaya aykırılık vardır. Şimdi bu insanlar sigortalandı ve çıraklık yaptılar, staj yaptılar. O esnada başlarına bir şey gelirse iş kazası sayılıyor ve bunun primleri veriliyor. Sigorta kartı elinde ve sonra stajı bitiyor. Birkaç yıl sonra işe başlıyor, “Senin sigorta başlangıç tarihin staja başladığın sigortalı olduğun tarih değil şimdiki tarih.” denilerek on binlerce insan ayrımcılığa tabi tutulup mağdur ediliyor. Bunun bir an evvel bitmesi gerekiyor.” dedi.

Bazı Staj ve Çıraklık Mağdurları Dernek Başkanları ve Staj ve Çıraklık Mağdurları Yücel Taşkın ve Sertel Abi’nin konuşmalarından bazı alıntılar şu şekilde:

“ÇÖZÜM İSTİYORUZ DEMEYE GELDİK”

İstanbul Dernek Başkanı Selçuk Aydın: “Çok kısa bir zamanda federasyon kurup şu güzel kitleyi bir araya topladık. Eğer “Bu davayı hala duymadık” diyen varsa diyecek başka bir şey yok. Bu davayı Türkiye’nin en uç noktasındaki kardeşlerim dahi duyup buraya akın akın geldilerse Ankara’daki vekillerimizin bu mağduriyeti duymaması mümkün değil”
Adana Dernek Başkan Vekili Sevda Mazi: “Artık memleket meselesi olmasın
çözüm istiyoruz demeye geldik”

Ankara Dernek Başkanı Ferhat Salman Yüce: “Türkiye Büyük Millet Meclisi sizlerin
sesini emin olun duydu, duymaya da devam edecek. Evet, biraz önce üstadım dedi ki:
2022 – 2023. yılları. Hayır, bu ateşi 2017’de Ankara’da biz yakmıştık ve sizlerin sayesinde öyle bir kitle olduk ki öyle güçlü bir kitle olduk ki mağduriyetine, davasına sahip çıkan birçok emekçi arkadaşlar için hepinizden Allah razı olsun”

“Mağdurların ümidi olan bu ülkenin, öz evlatları güzel haberler bekliyor.”

Antalya Dernek Başkanı Osman Cengiz yerine buluşmaya katılan Başkan Vekili Resul Günay: “Nerede bir zulüm varsa, haksızlık varsa, bir göz yaşı varsa Ankara’dan Bosna’ya onlara Gazze’den Filistin’e Suriye’den Afrika’ya yardım elini uzatan, oradaki masumların mağdurların ümidi olmuş, rüyalarının süsü olmuş, büyük Türkiye Cumhuriyetiyiz. Şimdi buraya toplanan o ülkesinin kara sevdalıları, o ülkenin öz ve öz has evlatları, bu haklı mücadelelerinde sizlerden güzel bir haber bekliyor.”

Bilecik Dernek Başkanı Ömer Ayıran: “İnsanı yaşat ki, Devlet yaşasın” diyen Şeyh Edebali’nin düsturunu şiar edinmiş siz değerli yöneticilerimiz. Bizler yaşıtlarımız sokak
ortalarında oyunlar oynarken bizler sanayilerde, fabrikalarda, iş yerlerinde staj ve çıraklık adı altında bir fiil işçi olarak küçük yaşlarda çalıştırılan bireyleriz. Bu çalışmamızın başında bizlere verilen kartların arkasında bulunan SKK sicil numarası ile halen çalışma hayatımıza devam ediyoruz. Şimdi ne oldu?”

“82 CUNTASININ İŞVERENE KIYAK YASASI ARTIK KALDIRILSIN”

Bursa Dernek Başkanı Taner Tunçay: “Devletimizden beklediğimiz tek bir şey var. Bu 3308
Nolu Yasanın artık düzeltilmesi, 82 Cuntasının işverene kıyak yasasının kaldırılmasıdır.”
Arkadaşlar, “Hepimiz çalıştık mı? Alnımızın terini verdik mi? Evet. Bize para verdiler mi, sigorta kartı da verdiler, sisteme de kaydettiler. Evet. 2022 Temmuz ayına kadar doğru mu? Evet. şimdi ne oldu? ”

Gaziantep Dernek Başkanı Müslüm Alagöz ise katılımcılara “Vazgeçmeyin” diyerek seslendi.
“Ülkemizi G23’ye sokan iktidarımızdan bu sorunu çözmesini bekliyoruz. ”

İzmir Dernek Başkanı Semiha Özek: “Almanya’da Hans’ın yanında çalışan bizimle aynı durumdaki ise ülkemizde geldiğinde sigortası sayıldı. Yurt dışından gelen gurbetçi hakkını veren devletimiz, vatandaşımıza yaşayan kendi öz evlatlarına bu hakkı vermemiştir. Dünyanın hiçbir ülkesinde olmayan uzun kol kısa kol sigorta ayrımı sadece ülkemşize özgü kanayan bir yaradır. Devletimiz 40 yıl önce bu sorunu çözdüğünü biliyoruz. Şu an ülkemizi G23’ye sokan iktidarımızdan bu sorunu çözmesini bekliyoruz. ”

“YAŞITLARIM EMEKLİ OLDU. BEN MAĞDUR OLDUM”

Konya Dernek Başkanı İmdat Yüğrük: “Bu dava elbet çıkacak. Biz bu davayı ne kadar önce
çıkarabiliriz onun derdinde olduğumuz için bugün buraya toplandık. Bu sorunu çözen tarih yazacak gelim Cumhurbaşkanımız bu tarihi yazalım.”

Manisa Dernek Başkanı Ferdi Ay: “4A tescilleri onaylansın”

Sakarya Dernek Başkanı Canan Fatma Küsmez: “Bizler ne kursiyeriz ne öğrenci ne de kursiyeriz. 1986 yılında 3308 Mesleki Eğitim Kanunu adında zorunlu işletmelere gönderilen 37 yıllık kandırılan çocuklarız.”

Samsun Dernek Başkanı Murat Aydın, “7500 günümüz var ama EYT’liler 5500 günle emekli oldu. Devlet büyüklerime seslenmek istiyorum. Bunun neresi adalet? Bunun neresi vicdan?” sorularını dile getirdi.

Van Dernek Başkanı Cemal Aslan bir hatırlatma yaptı: “Unutmayalım ki; emek veren her bireyin hakları korunmalı ve değeri göz ardı edilmemelidir.”

“100 bin milyoncuk baloncuk yuttum.” diye reklam yapan kıvırcık saçlı bir kız emekli oldu, biz olamadık”

Staj ve Çıralık Mağduru Yücel Taşkın, mağduriyeti bilinen bir örnekle anlattı:

“90’lı yıllarda şezlongunda “100 bin milyoncuk baloncuk yuttum.” diyen reklam yapan kıvırcık saçlı bir kız vardı. Onun reklam şirketindeki yaptığı bir günlük çalışma, çalışma hayatından sayıldı, emekli edildi. Bizler ise bir fiil çalışan atölyelerde, sanayi kuruluşlarında bir fiil çalışan meslek liselilerin ve çırakların bir günü, onun bir dakikalık reklamının karşılığı olmadı.

Şimdi yeni bir çalışma bakanımız var. Sayın Vedat Işıkhan kendisini bilirsiniz aynı zamanda akademisyendir. Onun tezlerine bakın. Tezler içerisinde akademisyenlik döneminde çocuk işçiliğinin önlenmesi, çocuk işçiliğinin sömürülmesinin, bir şekilde bu mağduriyetin önlenmesi hakkında tezleri var. Sayın Bakanım, al sana çocuk işçiler, al istismar edilen çocuklar. Bunların sigortaları başlangıç sayılsın.”

Staj ve Çıraklık Mağduru Sertel Abi:
“Bu kartları bize verilmeseydi biz bu mağduriyeti yaşamazdık. Öğrenci pasosu gibi bir kart verilseydi bu mağduriyete yaşanmazdı. Okul bittiğinde yırtıp atardık, gider 18 yaşında bir iş yerine girer çalışırdık. Yani bu kartların yüzünden… 50 yaşındayım. Yaşıtlarım emekli oldu. Ben mağdur oldum. Sizler mağdur oldunuz. Başka çaresi yok, garibin evlatları kazanacak.”